باشگاه تحلیلگران جوان آریا

متن مقاله

زنان در برابر اخبار بد آسيب پذيرتر يا مردان؟

نویسنده: مقاله دريافتي

مترجم:

ارسال کننده: عليرضا تاجريان

19 شهريور 1393

پژوهش هاي جديد نشان مي دهد که اخبار مربوط به قتل، ترور و سوانح زنان را بيش از مردان تحت تأثير قرار مي دهد. اخبار بد همچنين در حافظه زن ها بيش از مردها باقي مانده و آنها جزئيات اين اخبار را به خوبي به ياد مي آورند.

زن ها در قياس با مردها از اخبار بد رسانه ها بيشتر تأثير مي پذيرند. زنان در برابر اين اخبار به سرعت مضطرب شده و يک روز بعد نيز جزئيات بد آنها را بهتر به خاطر مي آورند.

پژوهش هاي محققان کانادايي نشان مي دهد، در صورتي که پس از شنيدن اخبار منفي زنان در محيط پراضطرابي قرار گيرند بدن آنها نسبت به زماني که اخبار معمولي شنيده اند بيشتر هورمون استرس ترشح مي کند. در صورتي که در مردها اين تفاوت ديده نمي شود.

روشن نيست که چرا زن ها نسبت به اخبار منفي واکنش شديدتري نشان مي دهند. اما به موجب گزارش منتشره در مجله علمي «پلاس وان»، شايد اين وجه تمايز به نقش مادري بيولوژيک زنان مربوط باشد.

پژوهشگران کانادايي بر اين گمانند که زنان به اين دليل که تمايلي غريزي به حفظ فرزندان خود دارند در برابر موقعيت هاي تهديدآميز شديدتر واکنش نشان مي دهند. افزون بر اين زن ها از حافظه عاطفي بهتري نسبت به مردها برخوردارند. با اين همه بايد به منظور توضيح دقيق تر اين پديده در اين زمينه تحقيقات بيشتري صورت گيرد.

واکنش به اخبار مربوط به قتل و سانحه

امروزه نه تنها تلويزيون بلکه اينترنت و تلفن هاي هوشمند در 24 ساعت شبانه روز به اطلاع رساني مشغولند.

ماري ـ فرانس مارين (Marie ?France Marin) از دانشگاه مونتريال کانادا و همکارانش که در اين زمينه دست به کاري تحقيقاتي زده اند مي گويند، بخش اعظم اخبار رسانه ها شامل اخبار منفي مي شود. اما تا کنون پژوهش هاي اندکي در مورد تأثير اين اخبار بر روي انسان انجام شده است.

اين تيم تحقيقاتي مطالعه خود را در سه بخش انجام داده است. در نخستين بخش 56 زن و مرد آزمايش شونده بايد به 12 خبر معمولي مانند اخبار مربوط به افتتاحيه مراسم مختلف يا فيلم هاي اکران نشده و يا 12 خبر بد مربوط به قتل، ترور و سوانح گوش مي دادند.

در بخش دوم شرکت کنندگان بايد تکاليف اضطراب برانگيز انجام مي دانند، تکاليفي مانند حل مسائل رياضي يا تست هاي مختلف.

سنجش تغييرات وضعيت روحي

از شرکت کنندگان در اين کار تحقيقاتي پيش و پس از انجام اين آزمون در مورد حالت روحي شان سوال شد. علاوه بر اين از بزاق دهان آنها براي سنجش ميزان هورمون استرس يا کورتيزول نمونه برداري شد.

روز بعد در سومين مرحله آزمون مورد نظر از شرکت کنندگان مي پرسيدند کدام يک از اخبار شنيده شده را به ياد مي آورند.

نتيجه حيرت آور بود. پژوهش گران مي گويند: «اخبار به خودي خود نه در مردها و نه در زن ها بر روي ترشح هورمون استرس تأثيري نگذاشتند.»

اما اين تأثير زماني مشهود مي شد که آزمايش شونده ها تمرين هاي اضطراب آور انجام مي دادند. در نمونه بزاق زناني که پيش از اين اخبار منفي شنيده يا خبرهاي بد روزنامه ها را خوانده بودند به مراتب نسبت به زناني که در معرض خبرهاي معمولي قرار گرفته بودند کورتيزول بيشتري ديده شد.

اما در مردها چنين تأثيري ديده نشد و نوع خبر هيچ تأثيري بر ميزان هورمون آنها نداشت.

يادآوري بهتر اخبار بد در زنان

ماري ـ فرانس مارين از دانشگاه مونتريال کانادا مي گويد، اخبار بد به مراتب تأثير شديدتري در تغيير واکنش فيزيولوژيک زنان در موقعيت هاي استرس زا به جاي گذاشت. در به ياد آوردن اخبار منفي نيز در دو جنس تفاوت ديده مي شود.

در حالي که روز بعد از آزمون زنان به خوبي محتواي خبرها را به ياد داشتند مردان حداکثر محتواي دو خبر را به ياد مي آوردند.

چرا اخبار منفي به تنهايي باعث افزايش هورمون استرس نمي شود؟ پژوهشگران اين پرسش را با «اثر کرخت شدن» توضيح مي دهند.

آنها مي گويند، در موش هاي آزمايشگاهي ديده شده که وقتي موش دائما تحت تأثير يک عامل استرس زا قرار مي گيرد نسبت به آن کرخت شده و به آن عادت مي کند.

اما اگر عامل اضطراب آور عوض شود موش به طور واضح واکنش شديدتري از خود نشان مي دهد. به همين ترتيب انسان در برابر اخبار بد ابتدا واکنشي نشان نمي دهد، اين واکنش زماني نمودار مي شود که شخص در موقعيت هاي اضطراب آور قرار مي گيرد.

چرا زنان در برابر استرس آسيب پذيرتر از مردان هستند؟

تحقيقات جديد نشان مي دهد که تفاوت واکنش هاي بيوشيميايي مغز زن و مرد در برابر عوامل استرس زا باعث مي شود که زنان بيشتر از استرس آسيب ببينند و ديرتر به حال طبيعي بازگردند.

تا کنون روشن شده بود که اختلال در عملکرد فاکتور آزادکننده ي کورتيکوتروپين (CRF) مي تواند به اختلال رواني و افزايش استرس منجر شود.

کورتيکوتروپين هورموني است که در قسمت مياني مغز ساخته مي شود. اين هورمون به هنگامي که موجود زنده در شرايط استرس زا قرار مي گيرد ترشح مي شود. هورمون کورتيکوتروپين نقشي بسيار مهم در پاسخ به عوامل استرس زا دارد.

گروه تحقيقاتي بيمارستان کودکان فيلادلفيا به رياست دکتر ريتا والنتينو (Rita Valentino) با تمرکز بر روي عملکرد اين هورمون و تفاوت آنها در مرد و زن به نتايجي جديد دست يافته است.

آزمايش ها نشان مي دهند که مردان از توانايي بيشتري در مقابله با عوامل استرس زا برخورداند، چه در زماني که اين عوامل به طور ناگهاني بروز مي کنند و چه به هنگامي که اين عوامل براي مدت طولاني تري حضور دارند.

چگونگي آزمايش ها

تيم تحقيقاتي بيمارستان کودکان فيلادلفيا براي روشن شدن تأثير جنسيت بر واکنش به عوامل استرس زا آزمايش هايي را بر روي موش هاي نر و ماده انجام داده است. در اين آزمايش ها موش ها مجبور به شنا شدند.

دانشمندان مولکول هاي فاکتور آزادکننده ي کورتيکوتروپين (CRF) و چگونگي اتصال آنها در بخش مربوطه در مغز موش ها را پيش از شنا و بعد از شنا مورد بررسي قرار داده و با يکديگر مقايسه کردند.

آنها به اين نتيجه رسيدند که اتصال CRF و گيرنده ي آن در مغز موش هاي ماده تنگاتنگ تر از موش هاي نر است.

همچنين در مغز موش هاي نر بلافاصله بعد از تجربه ي استرس واکنشي ملاحظه شد که باعث مي شود استرس در آنها با سرعت بيشتري کاهش پيدا کند. سلو ل هاي مغزي موش هاي نر از اين توانايي برخوردارند که بر بخشي از گيرنده هاي CRF تأثير گذاشته و آنها را کاهش دهند. در حاليکه همين واکنش در مغز موش هاي ماده با تأخيري قابل ملاحظه به وجود آمد.

ريتا والنتينو معقتد است که داروسازان مي توانند از اين يافته براي درمان افسردگي کمک بگيرند.

استرس اصولا قسمتي از يک مکانيزم طبيعي است که موجود زنده براي بقاي خود به آن نياز دارد.

به کمک همين مکانيزم است که بدن به هنگام بروز خطر در حالتي قرار مي گيرد که مي تواند به سرعت واکنش نشان دهد. در اين حالت ضربان قلب افزايش مي يابد، تنفس تندتر مي شود و عضلات منقبض مي گردند. مجموعه ي اين واکنش ها موجود زنده را قادر مي سازد که به سرعت به خطر پاسخ دهد.